رویکرد معناشناختی عناصر و فضاهای شکل دهنده ی باغ ایرانی
نویسنده : فرانک هوشمندشعبان آبادی[1]*
1- دانشگاه علوم تحقیقات یزد.
چکیده
این مقاله بر آن است که به بررسی جلوه‌های هم‌افزایی عناصر باغ و بازشناسی برخی رموز پوشیده در «کلیت باغ ایرانی» بپردازد. از آنجایی که برای تحلیل باغ ایرانی به منظور دستیابی به نقش عناصر، نیازمند شناختی فراگیر از نحوه تاثیرگذاری آنها بر شکلگیری باغ میباشد. باغ ایرانی جوشیده از ارزش‌های فرهنگی محیطی است تا در محیط‌های مختلف، مقیاس‌ها و اشکال گوناگون، پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی انسانی در برقراری ارتباط با طبیعت باشد. حال مسئله اینست که رمز و راز ماندگاری الگوی باغ‌سازی ایرانی چیست و چگونه توانسته است در اقلیم‌ها و محیط‌های متنوع، سازگار و کاربردی شود؟
مطالعات موجود نشان می‌دهد که معماران و سازندگان باغهای ایرانی، به باورها و اعتقادات دینی، زبان اشاره و رمز، به ویژه دانش ضمنی محیطی موجود تکیه کرده و عناصر طبیعی مورد نیاز را با در نظر داشتن ویژگی‌های مشترک آنها به طور هماهنگ به کار بسته‌اند. نتیجه نهایی این همگرایی، کلیت پر راز و رمزی است که ضمن لحاظ بسیاری از واقعیت‌های زندگی و معیشت، به زیبایی موجب تجلی لایه‌های عمیق طبیعت‌گرایی در ایران و بسیاری از مناطق جهان است. اصول و شاخصهای برآمده از مجموعه عوامل ذکر شده همواره در طول تاریخ باغ سازی ایران در حال تداوم بوده و با وجود تفاوت در صورتهای مادی، اصول و شاخصهای اصلی آن همواره حفظ شده و در آینده می تواند توسط معماران مورد توجه قرار گیرد.
واژه‌هاي كليدي: باغ ایرانی، عناصر باغ ایرانی، معناشناختی، نمادگرایی، فضا.
روش تحقیق
به منظور بررسی بنیادهای فرهنگی و محیطی در باغهای ایرانی لازم است تا با رویکردی توصیفی و تحلیلی به مطالعه عناصر کالبدی و ساختاری موجود در باغهای ایرانی پرداخته شود .روش تحقیق در مطالعه حاضر تحلیلی – توصیفی است. به منظور انجام این پژوهش به روش اسنادی نمونه های موجود و شواهد تاریخی در ایران قبل و بعد از اسلام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
در این رویکرد با استناد به نمونههای باغ سازی ، در رویه ای توصیفی نوع و سازوکارهای مداخلاتی در ساختار و عناصر کالبدی باغهای ایرانی مورد شناخت و بازبینی قرارگرفته است. سپس با مطالعه منابع و مواد تحقیق به تطبیق آنها با مبانی اصولی و معیارهای طراحی مربوط پرداخته شده است.
موارد برسی شده در این مقاله
1-تاثیر دیدگاه های ایرانیان باستان در ساختار و عناصرباغ ایرانی
(ساختار،آتش،گیاه،عناصر،باد،)
2-باغ ایرانی از دیدگاه باورهای اسلامی
( غرفه های بهشتی،نهرهای بهشتی،وسعت جنت)
3- بررسی مجموعه عوامل محیطی
(محیط شناسی اقلیمی، محیط شناسی تعهدی )
3-هدف باغ سازي
بسیار عالی